Luật cờ vây là yếu tố quan trọng đầu tiên mà bất kỳ ai muốn chơi trò này đều cần nắm rõ. Nếu bạn là “lính mới” đang tìm hiểu cách chơi, thì bài viết sau Fun88 sẽ giúp bạn làm quen với các quy tắc cơ bản của bộ môn trí tuệ này.
Nguồn gốc thú vị của cờ vây
Cờ vây bắt nguồn từ Trung Quốc cách đây hơn 4.000 năm, nghe thôi đã thấy “cổ xưa” rồi phải không? Ban đầu, nó được tạo ra để giúp các tướng lĩnh luyện binh bố trận, nhưng theo thời gian, trò chơi này lại trở thành một môn nghệ thuật của trí tuệ và chiến lược. Dần dần, cờ vây lan rộng khắp châu Á và giờ đây được yêu thích trên toàn thế giới.
Không đơn thuần chỉ là giải trí, cờ vây còn dạy ta rất nhiều điều hay ho. Từng nước đi đều đòi hỏi sự kiên nhẫn, sự tính toán kỹ lưỡng và tập trung cao độ. Ai từng chơi rồi sẽ hiểu, mỗi ván cờ như một cuộc đấu trí nhẹ nhàng nhưng đầy thử thách.
Quy tắc của bàn cờ vây
Nhiều người vẫn lầm tưởng cờ vây giống kiểu cờ tướng, cờ vua hay thậm chí là Caro, nhưng thật ra cách chơi lại hoàn toàn khác biệt. Nhưng luật cờ vây đòi hỏi sự kiên nhẫn, tính toán và khả năng “giăng bẫy” rất tinh tế.
- Bàn cờ
Bàn cờ vây là hình vuông với 19 đường ngang và 19 đường dọc giao nhau, tạo nên 361 điểm – Con số tượng trưng cho số ngày trong một năm âm lịch. Trên bàn cờ còn có 9 chấm đen gọi là “sao” để giúp người chơi dễ định hướng vị trí. Chấm giữa bàn, tức điểm giao chính giữa, được gọi là Thiên Nguyên.
Nếu bạn là người mới bắt đầu làm quen với luật cờ vây, thì nên chơi với bàn nhỏ hơn như 9×9 hoặc 13×13 để dễ làm quen trước khi chuyển sang bàn 19×19 chuẩn.
- Quân cờ
Quân cờ trong cờ vây chỉ có hai màu: đen và trắng, tượng trưng cho âm & dương, đối lập nhưng luôn tương hỗ lẫn nhau. Quân cờ được đặt tại các giao điểm trên bàn, chứ không nằm trong ô như cờ vua.
Khi các quân cùng màu nằm liền kề nhau theo chiều ngang hoặc dọc, chúng tạo thành một nhóm quân. Mỗi quân hoặc nhóm quân sẽ có những điểm trống xung quanh gọi là khí. Nếu không còn khí nào bao quanh (tức bị đối phương bao vây hoàn toàn), nhóm quân đó sẽ bị “bắt” và nhấc ra khỏi bàn gọi là tù binh.
Ví dụ: Nếu quân trắng lần lượt vây hết các điểm khí quanh một nhóm quân đen, thì toàn bộ nhóm đó sẽ bị bắt. Đây chính là một trong những chiến lược cơ bản và quan trọng nhất trong luật cờ vây.
Cách chơi & luật cờ vây cho người mới bắt đầu
Với luật cờ vây đơn giản nhưng đầy chiều sâu, nó giúp bạn giải trí, rèn luyện khả năng quan sát, tính toán và kiên nhẫn. Bài viết này Fun88 sẽ hướng dẫn bạn từ A đến Z cách chơi và những nguyên tắc cơ bản trong cờ vây cho người mới bắt đầu.
Nguyên tắc cơ bản
Cờ vây là trò chơi đánh theo lượt. Mỗi người sẽ lần lượt đặt 1 quân cờ lên bàn. Người cầm quân đen luôn là người đi trước.
Nếu cảm thấy chưa cần đi, bạn hoàn toàn có thể bỏ lượt. Khi cả hai cùng bỏ lượt liên tiếp thì ván cờ sẽ kết thúc.
Một quân cờ khi đã đặt xuống thì không di chuyển nữa. Quan trọng là phải đặt vào vị trí còn “khí”, tức là còn ít nhất 1 đường thoát xung quanh.
Đặc biệt, không được đánh lặp lại một tình huống cũ đã từng xảy ra trên bàn cờ, luật cờ vây này gọi là “không đánh quẩn”. Ví dụ: bạn không thể cứ ăn qua ăn lại 1 quân mãi được. Nếu đã ăn quân ở chỗ đó rồi, đối phương phải đi nước khác trước, rồi mới có thể quay lại ăn lại.
Cách hiểu về “khí”
“Khí” hiểu nôm na là lối thoát của quân cờ, chính là những điểm trống nằm ngang và dọc quanh quân cờ đó.
Một quân cờ đặt ở giữa bàn thường có 4 khí – Tương ứng với 4 hướng: trên, dưới, trái, phải.
- Nếu nằm ở mép bàn, quân sẽ có 3 khí.
- Ở góc bàn thì chỉ còn 2 khí thôi.
Khi một quân bị bao vây và không còn khí nào, quân đó sẽ bị bắt và nhấc ra khỏi bàn, gọi là “quân chết”.
Cách liên kết và luật cờ vây về bắt quân
Bạn có thể nối nhiều quân cùng màu lại với nhau để tạo thành một nhóm, nhờ đó mở rộng số khí và khó bị bắt hơn. Nhưng lưu ý, chỉ những quân nằm sát nhau theo chiều ngang hoặc dọc mới được tính là một nhóm.
- Khi đối thủ đặt quân sát cạnh quân của bạn, bạn sẽ bị mất 1 khí. Nếu bị vây hết sạch khí thì… xin chia buồn, quân đó sẽ bị bắt luôn.
- Bạn không thể đặt quân vào một chỗ đã bị chặn hết khí, trừ khi bạn đặt để bắt quân đối phương. Khi đó, quân của họ bị nhấc ra, còn bạn thì “lật kèo” thành công.
Đây chính là một chiến thuật quan trọng trong luật cờ vây. Đặt đúng lúc, đúng chỗ có thể cứu cả một nhóm quân tưởng chừng như “ngàn cân treo sợi tóc”.
Cách tính điểm theo luật cờ vây
Sau khi ván cờ kết thúc, mỗi bên sẽ cộng điểm bằng cách tính:
- Số quân cờ bắt được của đối thủ
- Cộng với số vùng đất mà bạn đã vây kín hoàn toàn bằng quân của mình
Tổng điểm càng cao thì cơ hội chiến thắng càng lớn. Và tất nhiên, luật cờ vây thắng là ai có nhiều điểm hơn thì người đó thắng ván cờ này.
Kết luận
Luật cờ vây vừa đơn giản nhưng cũng vừa thử thách khả năng tư duy của mỗi người chơi trong từng nước đi. Mong rằng những gì mà Fun88 chia sẻ trên đã phần nào giúp bạn hiểu rõ hơn về trò chơi này. Chúc bạn sớm làm chủ bàn cờ và có thật nhiều ván đấu hay!